در طی این سالها شهرها بزرگتر شدند و خانهها کوچکتر و به همان میزان نیز جمعیت افزایش یافت، اما دیگر سالنهای سینمایی جوابگوی این نیاز نبودند، چرا که برخی از آنها از بین رفتند و کاربری خود را از دست دادند و برخی دیگر نیز فرسوده شدند و دیگر مخاطب علاقهای به حضور در سالنهای قدیمی و تماشای فیلم بر پردههای بی کیفیت نداشت.
در همین راستا حوزه هنری انقلاب اسلامی به عنوان دارنده بزرگترین زنجیره سینمایی کشور در این راستا از نیمه دوم سال ۹۸ طرح توسعه سینماهای خود را آغاز کرد. این طرح در واقع تبدیل سالنهای تک پرده و فرسوده قدیمی به پردیسهای سینمایی چندپرده و اضافهشدن سالنهای مجهز و جدید در شهرهای فاقد سینما بود تا با بهسازی و افزایش سالنهای سینما، امکان نمایش بهتر و بیشتر آثار فراهم شود. افزایش سرانه فرهنگی استانها، توزیع عادلانه سینما در کشور، امکان نمایش همزمان چند فیلم و پوشش سلایق مختلف، جلوگیری از پدیده «فیلمسوزی» به علت کمبود سالن، افزایش مخاطب و درنهایت افزایش فروش گیشه از نتایج این طرح خواهد بود. لذا با این اهداف و اندازهگیری کمبودها و ظرفیتهای هر استان، تصمیم برای یک تحول عظیم در زیرساختهای سینمایی حوزه هنری گرفته شد. درنهایت طبق پیشبینیها و مطالعات انجام شده، طرح توسعه سینماهای حوزه هنری در ۳ فاز طراحی شد تا در انتهای آن ۴۰۰ پرده جدید در سراسر کشور ایجاد شود.
در فاز اول این پروژه ۸۰ سالن به مجموعه سالنهای سینمایی افزوده شد تا در مجموع به عدد ۱۸۰ پرده برسد. در حال حاضر ۲۰ سالن افتتاح شده، شش سالن در حال بازسازی است و دو سالن نیز در حال ساخت است.
سید مصطفی حسینی، مدیرعامل موسسه «بهمن سبز» که کار اجرایی این طرح را به عنوان بزرگترین زنجیره سینمایی کشور برعهده دارد، درباره این طرح به خبرنگار جام جم میگوید: طرح توسعه، تبدیل سالنهای فرسوده و تک پرده قدیمی به پردیسهای سینمایی مجهز و مدرن چندپرده با بازسازی سالنهای موجود و اضافهشدن سالنهای جدید است. این طرح از پس یک آزمون و خطا در برخی استانها به وجود آمد و آن اینکه با بهسازی و افزایش سالنهای سینما، امکان نمایش بهتر و بیشتر فیلم فراهم شد. به طور مثال در مشهد و اصفهان، تبدیل سالنهای تک پرده به پردیسهای چندمنظوره نظیر «هویزه»، «ساحل» و «چهارباغ» شرایط متفاوتی را رقم زد، تا حدی که مخاطبان چندبرابر افزایش و فروش سینماها رونق چشمگیر یافت.
کیفیت و کمیت بیشتر
اجرای این طرح از نیمه دوم سال ۹۸ آغاز شد. آن زمان حوزه هنری مجموعا ۱۰۳ پرده نمایش فعال داشت، اما سه ماه پس از شروع این طرح با بحران همه گیری کرونا و تعطیلی و رکود پیشبینی نشده و بی سابقه در دنیا مواجه شدیم. با این وجود سعی کردیم علیرغم همه فشارها از این فرصت کمال استفاده را ببریم و در مدت تعطیلی سینماها بخش قابل توجهی از سینماهای خود را توسعه دهیم.
برای عدالت فرهنگی
حسینی همچنین درباره معیارهای اولویتبندی سینماها نیز اظهار کرد: توسعه سینما در ایران بر چارچوب عدالت فرهنگی و برخورداری همگانی مردم نبوده است. لذا امروز شاهد توزیع ناهمگون و تمرکز چندهزارنفره ظرفیت سینمایی کشور در تهران و برخی کلان شهرها هستیم. لذا ما در درجه اول سینماهایی که به لحاظ بنا، قدیمی و با بافت فرسوده بودند را برای طرح توسعه انتخاب کردیم. از سویی دیگر براساس میزان مخاطب هر استان و شهر و سرانه فرهنگی آن، این اولویتبندی سنجیده شد.
مدیرعامل موسسه بهمن سبز در ادامه درباره تعداد سالنهای بازسازی شده و پروژههای در دست نیز توضیح داد: در یک سال و ۹ ماه گذشته از این طرح فاز نخست آن را به پایان رساندهایم. همچنین فاز دوم و سوم این طرح شامل احیای سینماهای ماندگار اما مخروبه و ساخت پردیسهای چندمنظوره در شهرهای فاقد سینماست که آن را آغاز کردیم. بازسازی سینماهای «بهمن تهران»، «ایران ارومیه»، «مهتاب اصفهان»، «بهمن کاشان»، «بهار گز»، «بهمن اصفهان»، «سپهر ساری»، «سپاهان اصفهان»، «اکسین اهواز»، «آزادی آبادان»، «مهر سقز»، «آزادی بیجار»، «بهمن سنندج»، «بهمن سبزوار»، «بهمن شهرکرد»، «مهر شاهرود»، «آزادی کرمانشاه»، «آفریقا مشهد»، «عصر جدید گرگان»، «بهمن زنجان»، «فلسطین همدان»، «بهمن ملایر» و… از جمله طرحهای فاز نخست توسعه سینماهای حوزه هنری بود که اکنون محقق شده است. همچنین در قالب فاز دوم و سوم این طرح، توسعه و ساخت سینماهای «قدس همدان»، «مهر کوهسنگی مشهد»، «هجرت گنبد»، «بهمن آزادشهر»، «آزادی ارومیه»، «۲۹ بهمن تبریز»، «کیهان آبادان» در مراحل پایانی است و احیای سینماهای «آفریقا تهران»، «سپیده تهران»، «ایران ساری»، «بهمن بوشهر»، «نخل خرمشهر»، «بهمن آمل»، «بهمن بهشهر»، «پیروزی کرمانشاه»، «پرسیا شیراز» و… در همین فاز در مرحله طراحی یا اجرا است. این پروژهها جمعا ۲۱ استان کشور را در برمیگیرند که خود نشاندهنده توزیع خوب این طرح است.
بفرمایید زیرساخت
او با بیان این که مسئله اصلی سینما همچنان پخش و توزیع است، ادامه داد: ما اگر میخواهیم بازیگر عرصه فرهنگ باشیم باید بسترهای پخش را گسترده کنیم. یکی از اولویتهای مهم سینمایی کشور، تغییرات و استانداردسازیهای روز در سینماهاست. چراکه فیلم تولید میشود، اما تا زمانی که زیرساختهای نمایش آن فراهم نباشد، عملا این تولیدات دیده نشده و به سرانجام نرسیدهاند. احیای سینما از اولویتهای حوزه هنری است و برای تحقق این مهم نیاز به همراهی سایر نهادهای فرهنگی دارد.
اساس طراحی هر سینما به فرهنگ و مذهب جامعه، استانداردهای جهانی و شرایط اقلیمی و آب و هوایی منطقه مرتبط است. گرچه سینما، فرهنگ و مبنای خود را دارد، اما ضمن الگوگرفتن از اصول بنیادین معماری، اقتضائات فرهنگی و هنری را در دل خود جای میدهد. تجربه دو دهه ساخت سینما توسط موسسه «بهمن سبز» براساس استانداردهای بینالمللی و بومیسازی آنها، این اصول بنیادین را به صورت اختصاصی در این مجموعه شکل داده است. بدین گونه که همواره در فاز صفر مطالعات هر پروژه، تلاش میشود هنر و نماد فرهنگی شهرها در معماری سینمایی پیادهسازی شود.
درخصوص معماری سینماها نیز با توجه به هنر هر شهر، وجهه فرهنگی سینما را لحاظ کرده و معماری ایرانی- اسلامی اجرا شد. همچنین ایجاد کافه کتاب، کافه رستوران و سینمای روباز چهارفصله از جمله امکانات جنبی است که تلاش شد در استانداردهای سینمایی جدید حتما محقق شوند. به طور مثال نخستین سینماهای روباز ایران مجددا در سینما ساحل اصفهان، بهمن سنندج و بهمن شهرکرد احیا و احداث شد که تجربه منحصر به فردی است و مناسب دوران کروناست.
بازسازی صفر تا صد
درنهایت با توجه به استانداردهای فوق، در حوزه عملیاتی مجموعه اقدامات اجرایی موسسه بهمن سبز در ۴ حوزه تجهیزات، عمرانی، ایمنی و رفاهی برای سینماهای بازسازی شده بنا به نیاز و وضعیت سینما، پیاده سازی و اجرا شد. اهم این موارد بروزرسانی سیستمهای پخش تصویر، ارتقای سیستم صوت، نصب سیستم متمرکز کنترل فیلم و سالن، نصب تامین کننده برق اضطراری جهت سیستمهای پخش، نصب صندلیهای ویژه و اصلاح صندلیهای سالنهای قدیمی، نصب نمایشگر دیجیتال سردر سینما (تلویزیون شهری)، اصلاح شیببندی سالنها، کفسازی و استانداردسازی فواصل، تقویت اکوستیک سالنها جهت بهبود کیفیت صدا، اصلاح سیستم گرمایشی و سرمایشی، بهسازی و بازسازی سالنهای نمایش، بهسازی و بازسازی سالنهای انتظار، نصب سیستمهای اعلان و اطفا حریق، مقاومسازی سینما، ایجاد فضاهای فرهنگی، خدماتی و تفریحی و… را شامل میشود.
لازم به ذکر است این گزارش در روزنامه جام جم امروز در تاریخ سه شنبه پنجم مرداد ماه ۱۴۰۰ منتشر شده است.